Terminologiecentrum

SNOMED CT

SNOMED CT is een internationaal, medisch terminologiestelsel en bevat een grote verzameling medische termen met hun synoniemen. De termen worden in de directe patiëntenzorg gebruikt voor de vastlegging van klachten, symptomen, omstandigheden, ziekteprocessen, interventies, diagnosen, resultaten en besluitvorming.

SNOMED CT wordt beheerd door SNOMED International. De termen in SNOMED CT zijn Engelstalig. Delen ervan zijn vertaald in het Deens, Frans, Spaans, en Zweeds. In 2019 zijn zijn circa 100 000 termen beschikbaar in het het Nederlands.

Waarde van SNOMED CT

Zorgverleners gebruiken klinische terminologie voor de registratie van beslissingen, diagnosen of het opstellen van een behandelplan. Gebruik van SNOMED CT voor de registratie heeft de volgende voordelen:

het is een veelomvattende, wetenschappelijk gevalideerde inhoud;
het faciliteert gedetailleerde, gecodeerde vastlegging van medische gegevens;
het bevat koppelingen naar andere internationale standaarden;
het wordt in verschillende vormen in meer dan veertig landen gebruikt.

Het gebruik van SNOMED CT draagt bij aan de vermindering van administratieve lasten binnen zorginstellingen. Instituten als Nictiz en DHD (Dutch Hospital Data) werken continu aan het combineren van in gebruik zijnde stelsels voor het declareren, logistieke sturing, statistieken vanuit het medisch registreren in SNOMED CT.

SNOMED CT bevat ruim 340.000 concepten gestructureerd in de volgende hiërarchische groepen:
Lichaamsstructuur	Waarneembare entiteit	Gegevensobject
– Morfologisch afwijkende anatomische structuur	Organisme	Situatie met expliciete content
Medische bevinding	Geneesmiddel	Sociale factoren
- Bevinding	Fysieke kracht	Speciaal concept
- Aandoening	Fysiek object	Monster analyse/onderzoek
Omgeving of geografische locatie	Medische verrichting	Beoordelingsschalen
Gebeurtenis	Kwalificatiewaarde	Substantie

Figuur 1: soorten concepten in SNOMED CT

Op dit moment leggen zorgverleners medische gegevens van een patiënt voor een groot deel in vrije tekst vast. Met SNOMED CT kunnen zorgverleners medische gegevens zodanig coderen, dat er geen verwarring kan ontstaan over bijvoorbeeld een ziektebeeld. Vanuit deze terminologie kunnen gegevens gecombineerd worden met andere classificaties om tot landelijke statistieken en financiële verantwoording van de zorg te komen.

Relatie met andere standaarden

SNOMED International werkt samen met wereldwijde organisaties zoals de World Health Organization (ICD10), HL7, OpenEHR, World Organization of Family Doctors (WONCA), Regenstrief (LOINC), IUPAC (chemical science), DICOM en GMDN (medical devices) voor wereldwijde harmonisatie van standaarden op het gebied van terminologie, classificaties en codestelsels. Op 24 juli is een overeenkomst getekend door Regenstrief en SNOMED International om de terminologiestelsels LOINC en SNOMED CT nationaal en internationaal met elkaar te combineren.

Ter illustratie

SNOMED CT heeft een hiërarchische opbouw. In dit voorbeeld wordt gebruikgemaakt van de terminologie-explorer en is gezocht naar de diagnose ‘hartaanval’, in het Engels ‘heart attack’, door te starten met de zoekterm ‘heart’. Op basis van de zoekopdracht ‘heart’ worden 1433 resultaten gevonden, waarin ‘heart’ voorkomt. Dat is nog te veel en bovendien zijn dit alle soorten termen en niet alleen diagnosen. Door achter ‘heart’ een spatie en ‘att’ toe te voegen wordt de selectie verkleind tot slechts 7 termen, waaronder ‘heart attack’. ‘Heart attack’ is een synoniem van ‘myocardial infarction’, wat een disorder oftewel een diagnose is. Middels het gebruik van de zoekterm ‘heart attack’ komt het SNOMED CT concept ‘myocardial infarction’ naar voren. Dit concept valt op een hoger niveau van hiërarchie binnen de groepen ‘injury of anatomical site’, ‘ischaemic heart disease’ en ‘myocardial disease’. Deze worden ook wel de ‘parents’ genoemd. Een ‘myocardial infarction’ kent ook lager gelegen hiërarchieën, die ‘children’ worden genoemd. Door goed te kijken naar deze ‘children’ kan er altijd nog worden gekozen voor een meer specifiek geformuleerd concept.